خواص ترخون بر سلامتی ما

آیا تا به حال از ترخون و خواص ترخون چیزی شنیده اید ؟ آیا می دانید چگونه و در چه غذاهایی استفاده می شود ؟ نحوه ی انتخاب و نگهداری یک ترخون خوب چیست ؟ و یا اینکه آیا ترخون مضراتی برای سلامتی بدن دارد ؟ رویکا پاسخ این قبیل سوالات و هر آن چیزی که نیاز است تا شما از ترخون بدانید را در این مقاله برای راحتی و سلامتی شما عزیزان گرداوری کرده . پس با ما همراه باشید .

قبل از صحبت از خواص شگفت انگیز ترخون ابتدا اجازه دهید تا شما را با این سبزی و ویژگی های ظاهری آن به طور کامل آشنا کنیم . اینکه ترخون چیست و در کدام مناطق یافت می شود .

ترخون (Artemisia Dracunculus) گونه ای از گیاهان چند ساله در خانواده آفتاب گردان است . در مناطق وحشی و بیشتر در اوراسیا و آمریکای شمالی رواج دارد که بیشتر برای اهداف آشپزی و دارویی کشت می شود .

از ویژگی های ظاهری ترخون می توان به شاخه های باریک ۱۳۰ سانتی متری ، برگ هایی به طول ۳ تا ۶ سانتی متری و گل هایی به قطر ۲/۴ میلی متری به رنگ های زرد یا سبز مایل به زرد اشاره کرد . ترخون گیاهی سبز رنگ بهاری و تابستانی است . این سبزی در زمستان باید در شرایط آب و هوای معتدل قرار گیرد . برای این منظور در زمستان ترخون را در شرایط گلخانه ای پرورش می دهند . در غذاهای متفاوت برای ایجاد طعم و عطر به کار می رود . فرانسوی ها و ایرانی ها از این سبزی بیشتر به عنوان طعم دهنده در تهیه ی غذاهایی از قبیل مرغ و ماهی و گاهی سس سالاد استفاده می کنند . به دلیل داشتن عطری شبیه رازیانه در غذاها بیشتر از طعم دهنده های دیگر حس می شود

در ادامه رویکا شما را با خواص اعجاب انگیز این سبزی آشنا می کند .

۱ . سلامت مغز با ترخون

ترخون سرشار از مواد مغذی و اساسی بدن است . منگنز موجود در ترخون در سلامت مغز ،رشد ، متابولیسم و کاهش استرس بسیار تاثیرگزار است .

۲ . درمان کم خونی

ترخون به دلیل داشتن آهن فراوان برای عملکرد بهتر سلول و تولید خون و خون رسانی بهتر به بافت ها بسیار مفید است . کمبود آهن منجر به کم خونی ،خستگی و در نهایت ضعف عضلات می شود پس ترخون برای جبران کم خونی گزینه خوبی است .

۳ . کاهش فشار خون

مصرف ترخون به واسطه وجود در آن به عنوان یک ماده معدنی برای عملکرد بهتر قلب ، عضله قلب و عصب و در نهایت کنترل و کاهش فشار خون بسیار توصیه می شود . افراد دارای فشار خون بالا می توانند از این سبزی به جای نمک در غذا استفاده کنند .

۴ . مزایای ترخون و کاهش قند خون

انسولین هورمونی است که به ورود گلوکز به سلول ها و تولید انرژی کمک می کند . عواملی همچون رژیم غذایی نامناسب و التهاب سبب مقاومت به انسولین می شوند . در نتیجه این عوامل گلوکز خون بالا می رود . ترخون به سبب کمک به بهبود حساسیت انسولین و تنظیم میزان مناسب وجود گلوکز در بدن گزینه مناسبی است .

یک مطالعه نشان داده است که میزان غلظت گلوکز خون در افراد مبتلا به دیابت با مصرف عصاره ترخون در مقایسه با مصرف داروهای شیمیایی به میزان ۲۰ درصد کاهش پیدا می کند . علاوه براین تحقیقات نشان داده است که کسانی که قبل از صرف صبحانه یا شام عصاره ترخون مصرف می کنند ، به حفظ تعادل قند خون در طول روز کمک می کنند .

۵ . خواب راحت با مصرف عصاره ترخون

طبق مطالعات خواب راحت و کافی خطر ابتلا به بیماری هایی نظیر دیابت نوع ۲ و بیماری های قلبی را کاهش می دهد . تغییر در برنامه های کاری ، سطح بالای استرس و یا سبک زندگی شلوغ باعث کیفیت خواب پایین می شوند . عده ای برای داشتن خواب راحت به مصرف قرص های خواب آور پناه می برند ولی متاسفانه مصرف این قرص ها عوارضی برای سلامتی از قبیل f افسردگی ، سوء مصرف و اعتیاد به همراه دارند .

مصرف ترخون به عنوان درمانی مناسب برای تنظیم خواب راحت و داشتن اثر آرامش بخشی توصیه می شود .

۶ . درمان سوء تغذیه با فواید ترخون

از دست دادن اشتها به دلایل مختلفی از قبیل سن ، افسردگی و یا  شیمی درمانی به وجود می آید که سبب سوء تغذیه می شود . همچنین طبق تحقیقات عدم تعادل در بین هورمون های گرلین و لپتین که برای تعادل انرژی بسیار مهم هستند ، باعث کاهش اشتها می شود .

گرلین یک هورمون گرسنگی محسوب می شود در حالیکه لپتین به عنوان هورمون سیری شناخته شده است . وقتی سطح گرلین پالا می رود گرسنگی را القا می کند . و در مقابل وقتی سطح لپتین بالا می رود احساس سیری شدید دارید . طبق آمار ، مصرف عصاره ترخون با کاهش ترشح میزان هورمون لپتین و انسولین ، اشتها را افزایش و سوء تغذیه را درمان می کند .

۷ . درمان آرتریت و دردهای مفاصلی

در طب سنتی از ترخون برای درمان دردهای طولانی مدت به خصوص آرتریت و روماتیسم مفصلی استفاده می کنند . در یک مطالعه که ۱ سال به طول انجامید به این نتیجه رسیدند که مصرف ۱۵۰ میلی گرم عصاره ترخون دو بار در روز نسبت به مصرف ۳۰۰ میلی گرم دارو در روز برای بهبود درد و آرتریت بسیار تاثیرگزارتر بوده است .

۸ . ترخون و خاصیت ضد میکروبی

درخواست های زیادی از کارخانه های تولید مواد غذایی می شود تا از مواد افزودنی طبیعی به جای مواد افزودنی شیمیایی استفاده کنند . به عنوان مثال روغن های ضروری گیاهان به عنوان جایگزین مواد شیمیایی بهترین انتخاب هستند . مواد افزودنی به دلایل مختلف از قبیل کمک به بافت بهتر غذا ، عطر و طعم دهنده و حفظ بهتر و بیشتر مواد غذایی و در نهایت مهار باکتری های تولید کننده بیماری های ناشی از غذا از قبیل اشرشیاکلی (E.Coli) مورد  استفاده قرار می گیرند .

در یک مطالعه بر روی اثر روغنهای ضروری ترخون بر باکتری هایی از قبیل استافیلوکوکوس اورئوس و E.Coli ، دو باکتری آلوده کننده غذا مشخص شد که این عصاره به راحتی باکتری ها را مهار می کند و خاصیت درمانی دارد . این مطالعه بر روی پنیر سفید ایرانی با ۱۵۰۰ میکروگرم بر میلی متر روغن ضروری ترخون انجان شد .

محققان با مطالعه روی افراد به این نتیجه رسیدند که اثر ضد میکروبی ترخون نسبت به داروهای شیمیایی بسیار بیشتر است . در نتیجه در مواد غذایی همچون پنیر سفید به عنوان یک ماده نگهندارنده موثر به کار می ورد .

۹ . کاهش التهاب با عصاره ترخون

سیتوکین ها ، پروتئینن هایی هستند که می توانند در ایجاد التهاب نقش داشته باشند . در یک مطالعه مشخص شد که میزان سیتوکین ها پس از مصرف عصاره ی ترخون به مدت ۲۰ روز در خون به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کرد .

۱۰ . پیشگیری از سرطان

سبزی ترخون همانند سبزی خرفه به دلیل وجود آنتی اکسیدان در برگ هاش ، توانایی جلوگیری از رشد سلول های سرطانی را دارد . از این رو به مبارزه با رادیکال آزاد در بدن و پیشگیری از سرطان کمک می کند .

۱۱ . فواید ترخون و سلامت چشم ها

از آن جا که برگ ترخون سرشار از ویتامین A  است در نتیجه به حفظ سلامتی چشم ها کمک شایانی می کند . این ویتامین علاوه بر افزایش بینایی چشم ها را از بیماری هایی نظیر آب مروارید و دژنراتیو محافظت می کند .

از دیگر مزایای ترخون می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• سلامت قلب با ترخون
• جلوگیری از آسیب کبدی
• کمک به هضم بهتر غذا و فرایند سم زدایی
• ادرار آور طبیعی
• جلوگیری از یبوست

مطالعه بیشتر

در صورت تمایل میتوانید مقاله ” مقایسه خواص روغن زالو با خواص روغن خراطین ” را نیز از قسمت مقالات ما مطالعه نمایید

خواص روغن ترخون

روغن های ضروری ترخون یا همان اسانس های فرار موجود در ترخون  از طریق تقطیر با بخار آب برگ ها و گل ها استخراج می شوند که شامل سینئول ، اوسیمن ، استراگول و فلاندرن می باشند . از جمله خواص این روغن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• ضد رماتیسم
• اشتها آور
• کمک به بهبود گردش خون
• گوارش بهتر
• محرک
• کرم زدا

انواع ترخون

۳ نوع ترخون مختلف وجود دارد :

• ترخون فرانسوی :

این نوع ترخون به دلیل عطر و طعم قوی فقط برای مصارف و اهداف آشپزی بهترین و شناخته شده است .

• ترخون روسی :

این نوع ترخون نسبت به ترخون فرانسوی از نظر عطر و طعم ضعیف تر است . به طوریکه با گذشت زمان طعم خود را به سرعت از دست می دهد . بنابراین بهتر است بلافاصله بعد از خرید مصرف شود . ترخون روسی به دلیل داشتن برگ های بیشتر و بزرگتر برای تهیه ی سالاد به کار می رود .

• ترخون اسپانیایی :

ترخون اسپانیایی نسبت به ترخون روسی بیشتر و در مقایسه با ترخون فرانسوی دارای عطر و طعم کمتری است .این نوع ترخون بیشتر برای اهداف درمانی و تهیه چای و دمنوش مورد استفاده قرار می گیرد .

ارزش غذایی ترخون

ترخون حاوی مواد مغذی کم کالری و کربوهیدرات است که برای سلامتی بسیار موثر است . عمدتا ارزش غذایی این سبزی همانند چای کوهی و تخم کتان است

یک قاشق غذاخوری ترخون (۳ گرم) شامل مواد زیر است

1. کالری : ۵
2. کربوهیدرات : ۱ گرم
3. منگنز : ۷ درصد از میزان مصرف روزانه
4. آهن : ۳ درصد از مصرف روزانه
5. پتاسیم : ۲ درصد از مصرف روزانه

از دیگر مواد موجود می توان به کلسیم ، منیزیم ،آنتی اکسیدان ، ویتامین های A و C اشاره کرد .

نحوه ی انتخاب و مصرف ترخون

همانطور که گفته شد ترخون گیاهی بهاری و تابستانی است . اما نکته مهم اینجاست که در این دو فصل این سبزی در مناطق سردسیر موجود است . در نظر داشته باشید گرما باعث لزج شدن و تلخ تر شدن ترخون می شود . پس اگر در مناطقی زندگی می کنید که گرم است ، ترخون را بعد از خرید بلافاصله استفاده کنید تا طعم و عطر خود را از دست ندهد .

از آنجا که ترخون مانند تره ، جعفری و گشنیز زیاد در غذا استفاده نمی شود و در صورت زیاد ماندن در مغازه خاصیتش را از دست می دهد، اغلب به صورت خشک و پودر شده در مغازه های ادویه جات و عطاری ها همچنین عطاری رویکا  موجود است . اما نکته اصلی اینجاست که ترخون خشک شده همانند سایر گیاهان خشک شده ، طعم و عطر آن کم می شود و به اندازه برگ های تازه نخواهد بود . پس در صورت امکان تازه به تازه مصرف کنید .

مطالعه بیشتر

در صورت تمایل میتوانید مقاله ” روش های اثبات شده برای بزرگ کردن سینه ” را نیز از قسمت مقالات ما مطالعه نمایید

طریقه ی نگهداری ترخون

ترخون همانند سایر سبزی ها شرایط نگهداری متفاوتی دارد و به راحتی نگهداری نمی شود . پس باید سریع مصرف شود.

به دو روش می توانید ترخون را نگهداری کنید :

1.  اگر بعد از خرید ظرف ۲ روز مصرف می کنید می توانید ترخون را به صورت بسته بندی در داخل یک کیسه پلاستیکی در یخچال قرار دهید .
2. برای نگهداری بهتر و طولانی تر ، ساقه های ترخون را روی لایه هایی از حوله یا پارچه رول کنید و به صورت بسته بندی آزاد نه فشرده داخل کیسه پلاستیکی در یخچال قرار دهید . درست شبیه به کاهو و سبزی های دیگر .

نکته :  در روش دوم برگ های ترخون را خشک کنید تا احتمال پوسیدگی در آن ایجاد نشود ولی مراقب باشید خود ترخون خشک نشود .

توجه داشته باشید که ترخون خشک را می توان تا مدت زمان ۴ تا ۵ ماه در جای خشک و خنک نگهداری کرد . ولی در مقابل ترخون تازه را باید ظرف کمتر از ۴ روز مصرف کنید .

برای خشک کردن ترخون ، ابتدا باید آن را خوب پاک کنید بعد بشویید . سپس در محل تاریک و گرم قرار داده تا خشک شوند .

آشپزی با ترخون

طعم متمایز ترخون یکی از تکنیک های آشپزی و پخت و پز است . در دنیا برای آشپزی بیشتر از ترخون فرانسوی استفاده می کنند . ترخون در آشپزی یکی از گیاهانی است که وقتی با سایر سبزی ها از قبیل جعفری و گشنیز استفاده می شود ، طعم مطلوب به آنها می دهد . ترخون به تنهایی در تهیه ی سس های سالاد مخصوصا سس های سفید (کره ای و خامه ای) و پستو (Pesto) طعم دلخواه یک سس مطلوب را می دهد .

همچنین شما می توانید در تهیه ی یک مرغ کباب شده خوشمزه ، قرمه سبزی و یا انواع پخت انواع ماهی همچون ماهی کبابی ، قزل آلا و یا تن از ترخون استفاده کنید . اگر در کنار تخم مرغ پختتون یا سیب زمینی آب پز و یا برخی غذاهایی که به عنوان غذای حاضری میل می کنید ، یکبار به جای نعناع یا جعفری و پیازچه از ترخون استفاده کنید مطمئنا همیشه از آن استفاده خواهید کرد و

استفاده از ترخون در طب سنتی

ترخون علاوه بر اینکه در پخت و پز به کار می رود ، یک نوع سبزی است که در مصارف پزشکی هم استفاده می شود . به عنوان مثال به دلیل داشتن خاصیت بی حس کنندگی در دهان ، یونانیان باستان از ترخون برای تسکین درد دندان آن را می جویدند . همچنین در قرون وسطی به عنوان پادزهر برای درمان سم مار زدگی استفاده می شد . از قدیم تا الان ، ترخون برای درمان دردهای شکمی و تنظیم قاعدگی بعترین گزینه بوده است .

برای رفع خستگی و استرس روزانه و آرامش اعصاب می توانید ترخون را به صورت دم کرده مصرف کنید .

عوارض ترخون

ترخون گیاهی ایمن است . ولی زمانی که به عنوان دارو طولانی مدت استفاده شود عوارضی در بر دارد .

• یکی از عوارض ترخون مناسب نبودن این گیاه برای گرم مزاجان است .
• از دیگر عوارض ترخون می توان به تحریک و خشونت سینه اشاره کرد . در صورتیکه با عسل مصرف شود مانعی ندارد .
• روغن های ضروری ترخون ها به دلیل وجود استراگول در آنها ، در مصارف بالا سمی می شوند که این یکی دیگر از عوارض ترخون به شمار می آید . از این رو مصرف ترخون برای کودکان کم سن ( زیر ۴ سال ) و زنانا باردار ممنوع می باشد .
• تیره شدن خون و کم شدن شهوت از دیگر عوارض ترخون در دز بالاست .

هشدار های ویژه :

• همانطور که گفته شد از مصرف ترخون در دوران بارداری و شیردهی باید اجتناب کرد . از عوارض ترخون در زمان بارداری ،  آغاز دوران قاعدگی و به خطر افتادن بارداری است .
• برخی شایعات حاکی از آن دارد که عرق ترخون و عرق بیدمشک خاصیت بسیاری در بارور کردن و تقویت اسپرم مردان دارد در صورتی که تایید این نظریه احتیاج به تحقیقات فراوان دارد .
• و البته مصرف ترخون عمل لخته شدن را کند می کند . این نگرانی وجود دارد که مصرف آن به عنوان دارو خطر افزایش خونریزی را به همراه دارد که یکی دیگر از عوارض ترخون است . همچنین از مصرف آن ۲ هفته قبل از عمل جراحی خودداری کنید .
• احتمال دارد مصرف ترخون در برخی افراد آلرژی ایجاد کند . پس قبل از مصرف آن با ارائه دهنده ی خدمات بهداشتی مشورت کنید .