آروماتراپی یا رایحه درمانی چیست و چه فوایدی و مضراتی دارد

آیا این را می دانستید که عطر ها و بوها در میزان احساسات و میل جنسی انسان چقدر تاثیر گذارند ؟ مطمئنا تا به امروز از عطر ها با رایحه های گوناگون برای خوشبو شدن استفاده کردید اما آیا به این مواد به چشم منبع درمان هم نگاه کردید ؟ اگر بدانید که بسیاری از محققین و پزشکان قرن هاست که از عطر ها و بوها بخصوص رایحه های روغن های گیاهی برای موارد درمانی و دارویی استفاده می کردند مطمئنا انگیزه شما برای جمع آوری اطلاعات در این زمینه بالا میرود . تیم تحقیقاتی رویکا تمام اطلاعات مهم و هر آنچه را که نیاز است شما در زمینه آروماتراپی بدانید در این مقاله برای شما گردآوری نموده است .

آروماتراپی چیست ؟

آروماتراپی ( aromatherapy ) یا رایحه درمانی یکی از روش ها و شاخه های علم پزشکی است که در طب سنتی توسط رایحه های روغن هایی گیاهی از قبیل روغن گیاهی دارچین و عصاره گیاه مریم گلی برای درمان انواع بیماری ها به کار برده می شود . پزشکان معتقدند که عطر های آرام بخش و ترجیحا سرد و رایحه های روغن های گیاهی به طور مستقیم بر دو ساختار مهم مغز از قبیل آمیگدال و هیپوکامپ که با حافظه و احساسات در ارتباط هستند تاثیر می گذارند . بنابراین طی آزمایشاتی به این نتیجه رسیده اند که خواص ارماتراپی بسیار فراتر از یک بو و عطر خوش است .

برای این منظور پزشکان و متخصصین توصیه می کنند که برای بهره مندی از خواص آروماتراپی این روغن ها هم می توانید چند قطره از آن را در کف دستان خود بریزید و استنشاق کنید و هم می توانید مقداری از آن را بر روی قسمتی از بدن خود بریزید و به عنوان روغن ماساژ از آن استفاده کنید . در این صورت خواص آروماتراپي این روغن به راحتی جذب پوست شده و با ایجاد حرارت در حین ماساژ در افزایش متابولیسم بدن و چربی سوزی بسیار موثر عمل می کند .

علاوه بر چربی سوزی ، خواص درمانی فوق العاده ی دیگری وجود دارد که در رایحه درمانی بسیار موثر واقع می شود و قابل توجه می باشد . در ادامه به معرفی مهمترین خواص رایحه درمانی در طب سنتی می پردازیم .

همه چیز درباره خواص آروماتراپی

متخصصین طب سنتی دائما در حال تحقیق کردن در خصوص مزایای آروماتراپی هستند و به دستاوردهای بحث بر انگیزی دست پیدا کردند . آن ها با مطالعه قرار دادن ترکیبات موجود در روغن های گیاهی و عطر ها به این نتیجه رسیده اند که بر خلاف تصور خیلی از افراد که می گویند عطر ها جز بو هیچ خاصیتی دیگری ندارند ، عطر ها دارای خواص و تاثیرات مثبتی بر بدن افراد می باشند که در ادامه به معرفی مهمترین آن ها می پردازیم .

کاهش استرس با خواص آروماتراپی

استرس یا به عبارتی فشار روانی به معنیه ایجاد یک تنش در انسان و به وجود آوردن احساسی فراتر از حد تحمل است . که البته استرس در افراد مختلف متفاوت است . پول ، مشکلات خانوادگی ، کار ، درس ، عشق و یا از دست دادن یک عزیز از جمله عوامل ایجاد استرس و اضطراب هستند . عوامل استرس زا می توانند به راحتی بر روی اشتها ، تمرکز و حافظه ی شما اثرگذارند . برای درمان استرس راه حل های مختلفی را دنبال می کنند . گوش کردن به موسیقی مورد علاقه ، خوابیدن ، سفر کردن ، مهمونی رفتن و خوردن غذاهای مورد علاقه . اما ما به شما آروماتراپی را پیشنهاد می کنیم .

به دلیل تاثیری که ترپن ها ، یکی از ترکیبات اصلی و مهم موجود در روغن های گیاهی که عامل ایجاد عطر و رایحه خوش است بر دو ساختار مهم مغز که در بالا ذکر شده می گذارند ، حس آرامش به راحتی به بیمار القا شده و استرس به میزان چشمگیری کاهش می یابد . بارزترین مثال و مهمترین ماده در بهره مندی از خواص آروماتراپی در این زمینه روغن اسطوخودوس است . تصور می شود که ترکیب این روغن با ۲ روغن گیاه رزماری اصل و روغن لیمو ترش در آرام کردن اعصاب و درمان استرس بسیار مفید می باشد .

بهبود حافظه و عملکرد مغز

زوال مغز یک اختلال مزمن است که توسط بیماری عضوی از مغز به وجود می آید . در نوع حاد خودش در افراد مسن به بیماری آلزایمر معروف است . عوامل گوناگونی در زوال مغز دخیل هستند که از مهمترین آن ها می توان به سمی شدن بدن به دلیل استعمال دخانیات ، مواد مخدر و استفاده از روان گردان ها اشاره کرد . طبق مطالعات اخیر بر روی خواص آروماتراپی روغن های گیاهی نظیر روغن های اسانس بادرنجویه ، روغن دارچین طبیعی و حتی روغن منیزیم مشخص گردیده ترکیبات موجود در این روغن ها ضمن ایجاد آرامش و دور کردن این افراد از استرس در بهبود گردش خون و پیشگیری از سکته های مغزی و در نهایت آلزایمر بسیار موثر واقع می شوند .

یکی از کاربردی ترین روغن اسانس ها در خصوص تقویت حافظه روغن پرخاصیت نعناع می باشد که علاوه بر افزایش هوشیاری و رفع خستگی با کاهش دادن تمایل به مصرف کاکائو سبب تقویت حافظه می شود .

خواص آنتی باکتریال رایحه درمانی

همان طور که می دانید آنتی باکتریال ها ترکیبات ضد میکروبی هستند که علاوه بر نابودی میکروارگانیسم ها در رشد و نمو آنها نیز تاثیر گذارند و سبب کاهش رشد آن ها می شوند . این مواد در بدن سبب مقاومت در برابر ویروس ها ، قارچ ها و باکتری ها می شوند و به عبارتی قدرت سیستم ایمنی بدن را چند برابر می کنند .

امروزه داروهای مختلفی با نام داروهای آنتی باکتریال در بازار شناخته شده اند و مورد مصرف قرار می گیرند . آنتی بیوتیک ها از جمله این داروها هستند . اما خب ROYKA برای سلامت بیشتر شما عزیزان بدون نیاز داشتن به مصرف مواد شیمیایی و دارو راه حل بهتری را در نظر دارد . استفاده از فواید رایحه درمانی یکی از بهترین گزینه ها برای بالا بردن سیستم ایمنی بدن و مقابله صحیح در برابر باکتری ها و ویروس ها می باشد . استفاده از خواص ارماتراپی روغن گیاه اسطوخودوس ، روغن آویشن و روغن گیاه رازیانه طبیعی در این زمینه بسیار پیشنهاد می شود .

افزایش سرعت بهبود زخم ها

همانطور که گفته شد رایحه درماني در افزایش اکسیژن و بهبود سرعت گردش خون تاثیر گذارند . علاوه بر این این اسانس ها دارای خاصیت ضد باکتری نیز هستند . در نتیجه در ترمیم و درمان زخم ها و جای زخم و همچنین بافت های آسیب دیده و زخم های عفونی بسیار مرثر عمل می کنند . خواص آروماتیک اسطوخودوس ، روغن گل همیشه بهار و سنجد تلخ از جمله مواردی هستند که در تسریع بهبود زخم های پوستی ، اگزما و حتی پسوریازیس بسیار مناسبند .

درمان سردرد و میگرن با فواید آروماتراپی

یکی از مشکلات امروز جوامع سردرد و میگرن است که بدون شک همه دچار آن شده اند . رایحه درمانی در این خصوص یکی از راه های پیشنهادی و درمانی محسوب می شود . استفاده از عصاره ها و ترکیبات گیاهی همچون اسانس نعناع فلفلی ، اسانس اوکالیپتوس طبیعی و اکلیل کوهی از جمله این موارد می باشند . در صورتی که تمایل داشته باشید میزان غلظت روغن های نام برده را کمتر کنید و عبارتی آن را رقیق کنید می توانید آن را با روغن هایی نظیر روغن آووکادو ، روغن  هسته زردآلو ، روغن ذرت و یا روغن کنجد ترکیب کنید و مورد استفاده قرار دهید .

نحوه عملکرد آروماتراپی بر بدن

برای بسیاری از افراد این سوال پیش می آید که یک اسانس و یا عصاره روغن چگونه می تواند این همه خواص داشته باشد به گونه ای که از آن در طب سنتی برای درمان انواع بیماری های خطرناک استفاده کنند . موضوع تماما به ترکیبات و مواد موجود در روغن و عطری که شما مصرف می کنید بستگی دارد . اما در کل تمامی روغن های گیاهی ضروری حاوی ترکیباتی به نام ترپن ها هستند . ترپن ها در اصل لیپید های ساده ای هستند که به شکل مولکول های آلی نسبتا کوچکی در اثر تقطیر مواد گیاهی با بخار به صورت روغن های اساسی و معطر خارج می شوند . همانطور که می دانید در زمان های قدیم افراد برای معطر کردن پرستشگاه ها و معابد از خواص معطر گیاهانی همچون عود و کندر استفاده می کردند .

در هند برای خوشبو کردن معابد از چوب درخت صندل و روغن آن استفاده می کنند به این شکل که کل معبد را با چوب صندل می سازند . چوب ها به دلیل دارا بودن صمغ و روغن های اساسی شروع به تولید و اسپری عطر می کردند و تا سال ها این عطر فضای معبد را پر می کند . آن ها معتقدند هرکس وارد این معابد می شود چنان آرامشی می گیرد که با داروهای آسپرین و شیمیایی نمی تواند به دست آورند .

اکنون این جا برای خیلی ها سوال پیش میاد که چگونه می توان از خواص آروماتراپی روغن های گیاهان استفاده کرد ؟

جواب بسیار سادست . شما برای هر منظوری که بخواهید از خواص و مزایای آروماتراپی بهره مند شوید به چند طریق می توانید آن را انجام دهید . همانطور که در ابتدای مقاله به آن اشاره کردیم شما می توانید علاوه بر استعمال چند قطره از روغن گیاهان نظیر روغن گل رز و روغن یاسمن بر کف دست و مالیدن آن بر روی بدن به عنوان روغن ماساژ از خواص آن بهره مند شوید . علاوه بر این اگر نسبت به روغن های گیاهی با غلظت بالا حساسیت دارید حتما قبل از مصرف آن را رقیق کنید . برای این منظور شما می توانید از روغن های حامل نظیر روغن زیتون اصل ، روغن جوجوبا خالص و روغن نارگیل طبیعی استفاده کنید . در این صورت قدرت خواص آروماتراپي چند برابر می شود .

روش دیگر برای استفاده از فواید آروماتراپی استشمام اسانس های گیاهان است . شاید به جرات می توان گفت که این روش یکی از پر اثر ترین روش ها برای بهره مندی از مزایای آروماتراپی روغن ها می باشد . تنها استشمام چند قطره از روغن های گیاهی برای ارتقاء سیستم ایمنی بدن کافی می باشد . برای این منظور پیشنهاد ما به شما تهیه یک عدد شیشه اسپری خالی می باشد . این شیشه را با یک لیوان آب پر کنید . سپس به آن ۳ الی ۴ قطره روغن اسانس به عنوان مثال روغن بادام و یا روغن نارگیل اصل اضافه کنید . اسپری این ماده در فضا علاوه بر ایجاد رایحه ی دلنشین سبب میکروب کشی هوا می شود .

حقایقی در ارتباط با آروماتراپی

همانطور که ملاحظه کردید با معرفی خواص و ویژگی های آروماتراپی برخی از روغن های گیاهی متوجه شدید که دانش پزشکی ما چقدر پیشرفت کرده است . کی فکر می کرد یک بو و عطر ساده بتواند بیماری های مزمن از قبیل سرطان ، زوال عقل ، افسردگی و غیره را به راحتی درمان کند . در بسیاری از جوامع الآن به این نتیجه رسیده اند که برای اثر بیشتر رايحه درماني این روش را با روش های درمانی دیگر نظیر طب سوزنی و یا ماساژ درمانی ترکیب کنند .

برای میکروب کشی هوا و جلوگیری از بروز بیماری های تنفسی و آسم اسپری اسانس رو اینکه متوجه اثر ضد میکروبی قوی آروماتراپی شوید کافی است اسپری این مواد را به غیر از هوا بر روی وسایل و لوازم منزل از قبیل کوسن های مبل ، سرویس های بهداشتی و یا وان حمام انجام دهید و به عینه ببینید چطور تمیز می شوند و اثری از کثیفی و میکروب بر جای نمیگذارند .

عوارض آروماتراپی

در کنار تمام خواص ذکر شده آروماتراپی برای آن دسته از افرادی که دچار مشکلات زیر هستند زیاد مناسب نمی باشد :

•  افرادی که حساسیت به بو و تنگی نفس دارند یا به عبارتی افراد مبتلا به آسم و یا خانم های باردار و افراد مبتلا به سرطان سینه . البته مصرف روغن های مختلف متفاوت است . بستگی به میزان حساسیت این افراد دارد . به عنوان مثال باید از مصرف روغن اسطوخودوس و روغن درخت چای  اجتناب شود . در حالیکه برخی روغن های دیگر شاید نیازی به این همه توجه نباشد . به هر حال برای این دسته از افراد قبل از رایحه درمانی توصیه می شود حتما با پزشک خود مشورت کنند .
• آروماتراپی روغن رزماری برای افراد مبتلا به فشار خون بالا توصیه نمی شود . زیرا این روغن در تحریک افراد و بالا رفتن فشار خون بسیار اثرگذار است .
• روغن های اسانس گیاهان در تحریک پوست ، ایجاد حساسیت و خارش تاثیر دارند بنابراین مصرف آن برای این بیماران باید به صورت خنثی شده باشد . به این معنی که با روغن های حامل ترکیب شود تا از غلظت آن کاسته شود .
• در افراد حساس اروماتراپی مشکلاتی از قبیل سردرد ، زخم پوستی و مشکلات عصبی را به همراه دارد .