خواص زنیان و تاثیرات بی نظیر آن روی سلامت زندگی ما

خواص زنیان و آشنایی با تاثیرات بی نظیر آن و مضرات زنیان یکی از اهداف سلامت تیم تحقیقاتی رویکا است . اینکه بدانید زنیان چیست و برای چه اهدافی مورد استفاده قرار می گیرد را در این مقاله برای شما گرد آوردیم . اگر تاکنون از زنیان استفاده نکردید و از خواص آن چیزی نمی دانید بعد از خواندن این مقاله تا انتها بدون شک برای یکبار هم که شده آن را امتحان می کنید . پس با ما همراه باشید .

خواص و فواید زنیان

قبل از توصیف خواص اعجاب انگیز زنیان ، ابتدا شما را با این گیاه با ارزش و پرخواص و مشخصات ظاهری آن آشنا می کنیم .

زنیان یک گیاه با طبع گرم و خشک است که عمدتا در مصر ،ایران و هند کشت می شود .

شکل ظاهری آن به صورت بذرهای کوچک و بیضی شکل دندانه دار به رنگ قهوه ای است .

نام علمی آن    (Trachyspermum )  است که متعلق به خانواده Apiaceae مانند نبات ،زیره ،شوید ، بادیان رومی و رازیانست .

برگ هایی شبیه به پرهای کوچک دارد .طعم آن تلخ و تند شبیه به پونه ی کوهی است و به دلیل وجود تیمول در آن بویی شبیه به آویشن دارد.

زنیان کاملا معطر و مقداری سفت است پس در نحوه ی استفاده ار آن باید دقت شود .

در ایران زنیان بیشتر در استان های اصفهان ، کرمان ، فارس ، خراسان و خوزستان یافت می شود و بهترین زمان برداشت گیاه زنیان در فصل پاییز است .

زنیان نام های متفاوتی دارد از جمله زیره ی وحشی ، شیرین بادیان ،زینان ، خردو و زینیون .و به این دلیل که سرشار از آنتی اکسیدان ، ویتامین ها و مواد معدنی هستند.

مدت هاست در هند و ایران باستان در روش های طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرند .

اکنون قصد داریم تا شما را با خواص این گیاه به طور

۱ . زنیان و لاغری

زنیان به دلیل دارا ترکیبات فوق العاده سبب تقویت معده و درمان سوء هاضمه می شود و از ضعف عضلانی جلوگیری می کند .

به دلیل جذب بهتر و موثر مواد غذایی مانع از بروز چاقی میشود .

زنیان به دلیل خاصیت مسهل بودن باعث دفع سریع غذا و مانع از انباشتگی چربی و چاقی می شود و به حفظ بهتر وزن کمک می کند .

میزان و نحوه ی مصرف زنیان برای لاغری

اصولا برای لاغری از دمنوش های گیاهی استفاده می شود که زنیان هم از آن مستثنی نیست .

برای این منظور می توان ۴ گرم زنیان را دم کنید و روزانه ۳ فنجان میل کنید

حتی می توانید از زنیان به عنوان یکی از روش های لاغری به صورت پودر ، عصاره خشک و عرق زنیان استفاده کنید .

اگر خواستید به صورت پودر مصرف کنید هم  می توانید برای خرید پدر به صورت آماده از بیرون اقدام کنید هم می توانید خودتان آن را تهیه کنید به این صورت که دانه های زنیان را در آسیاب پودر کنید ، ۴ گرم از پودر آن را برداشته یا به همراه غذا یا نوشیدنی مصرف کنید .

گاهی بعضی از افراد از خود دانه ها به صورت مستقیم استفاده می کنند ولی در صورت پودر کردن دانه ها خاصیت اثر بخشی آن نیز بیشتر می شود.

۲ . خواص ضد میکروبی و قارچ زنیان

زنیان به دلیل داشتن دو ترکیب فعال تیمول و کارواکرول مانع از رشد باکتری ها و قارچ های بالقوه مضر از قبیل اشرشیاکلی (E.coli) ، کاندیدا آلبیکنس ، استرپتوکوکوس ، کاندیدا کروزی و سالمونلا و همچنین مانع از مسمومیت غذایی می شود . به همین دلیل از رایحه این گیاه در دهان شویه ها و خمیر دندان ها استفاده می شود .

۳ . بهبود سطح کلسترول با زنیان

یک مطالعه بر روی زنیان خبر از آن داد که مصرف زنیان سطح کلسترول بد (LDL) و تری گلیسیرید خون را کاهش می دهد و در درمان و پیشگیری از بیماری های قلبی بسیار کارامد است .

برای اثربخشی بیشتر می توانید زنیان را به صورت پودر یا عرق زنیان مصرف کنید .

۴ . خواص زنیان و کاهش فشار خون

زنیان میتواند همانند خواص عرق بیدمشک که در مقالات پیش گفته شد و هلیله سیاه همیشه فشار خون های بالا خطر ابتلا به بیماری های قلبی و مغزی را افزایش میدهد .

برای این منظور شما می توانید برای کنترل فشارتان به جای استفاده از داروهای شیمیایی از روش های درمانی سنتی استفاده کنید .

همانطور که میدانید فشار خون بالا به دلیل ورود بیش از حد کلسیم به سلول های قلب شما به وجود می آید که برای این منظور اغلب داروهایی مانند مسدود کننده های کانال کلسیم مصرف میشود .

زنیان به دلیل داشتن تیمول دارای اثر انسداد کانال کلسیم می باشد که باعث شل شدن و گسترش رگ های خونی و در نهایت کاهش فشار خون می شود .

۵ . درمان مشکلات گوارشی با خواص زنیان

زنیان به عنوان داروی خانگی در درمان بیمارری های گوارشی نظیر زخم معده ،زخم مری و یا روده کوچک ، بی اشتهایی و سوء هاضمه بسیار موثر است که در داروهای آیوروداکیک هم از آن استفاده می کنند . همچنین برای درمان یبوست گزینه خوبی است .

یک مطالعه نشان داد که آن دسته از افرادی که از ایبوپروفن به عنوان تسکین دهنده ی درد زیاد استفاده می کنند احتمال اینکه به زخم معده دچار شوند بسیار بالاست .

اما هیچ گونه جای نگرانی نیست زیرا که عصاره زنیان باعث بهبود زخم معده ناشی از ایبوپروفن می شود .

اگر دچار رفلاکس معده شدید ، مصرف ترکیبی از یک قاشق غذا خوری دانه زنیان و زیره سبز همراه با پودر زنجبیل کمک به درمان آن می کند.

۶ . خواص زنیان برای درمان سرفه و سرماخوردگی

اصولا برای سرماخوردگی، آنفولانزا ، سرفه و سردرد داروهایی نظیر استامینوفن یا کدئین مصرف می شود . اما برخی به این قبیل داروها آلرژی دارند .زنیان به عنوان یک جایگزین مناسب بدون ایجاد آلرژی می تواند سرفه و سرماخوردگی شمارا بهبود بخشد .

برای این منظور شما میتوانید به ۳ روش زیر عمل کنید :

• بینی خود را با ۲ الی ۳ گرم پودر زنیان روزانه شستشو دهید .
• بخور زنیان در آب داغ بهترین تسکین و درمان برای سرما خوردگی است .
• دانه زنیان را همراه با دارچین و آب بجوشانید .بعد از صاف کردن ۳ بار در روز مصرف کنید .

۷ . درمان مشکلات تنفسی با زنیان

مصرف عصاره زنیان در تصفیه جریان هوا به سمت ریه ها بسیار موثر است در نتیجه استفاده از آن برای آن دسته از افرادی که مبتلا به آسم هستند پیشنهاد می شود .

برای این منظور به دو روش می توانید از تخم زنیان استفاده کنید :

• مقداری از تخم زنیان را به صورت جوشانده صبح و شب مصرف کنید .
• دوبار در روز دانه زنیان را به همراه شکر زرد استفاده کنید .

همانطور که می دانید هوای سرد سبب تحریک و انقباض مجاری تنفسی و بروز مشکلات ریوی می شود . عرق زنیان به دلیل گرم مزاجی سبب نرم و رقیق شدن ترشحات تنفسی و مانع از مبتلا شدن به برونشیت ، ذات الریه و تنگی نفس می شود .

۸ . زنیان و خواص ضد التهابی

التهاب ها هم می تواند خوب باشند هم بد . در حقیقت التهاب ها یک واکنش دستگاه ایمنی بدن برای محافظت در برابر بیماری یا آسیب هستند .

اما در صورتیکه التهاب مزمن باشند می توانند سلامت شمارا به خطر بیاندازند و بیماری را در بدنتان افزایش دهند .

زنیان به دلیل داشتن خواص ضد التهابی ، میزان التهاب را به خصوص التهاب مفاصل از قبیل آرتریت و التهاب موجود در کبد و کلیه را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد .

برای این منظور عصاره زنیان را به مدت ۲۰ روز مصرف کنید . مصرف آن باعث کاهش آنزیم الاستاز که آنزیم التهاب است می شود .

۹ . بهداشت دهان و دندان با زنیان

مخلوطی از روغن زنیان ، روغن میخک و آب از بین برنده کرم دندان است و سبب استحکام ، تمیزی و سفیدی دندان ها و جلوگیری از درد دندان می شود .

۱۰ . خواص زنیان برای درمان پوست

در صورت بروز اگزما ، سوختگی ، جوش و یا خارش در روی پوست خود می توانید دانه زنیان خرد شده را با آب لیمو بر روی محل مورد نظر بگذارید و یا خمیری از دانه زنیان با آب ولرم درست کنید . در آخر با آب زنیان بشویید تا اثر بیشتری داشته باشد .

۱۱ . درمان مشکلات قاعدگی

برای درمان دیر باز شدن قاعدگی یا قاعده نشدن به موقع خانم ها مخصوصا خانم های سرد مزاج فقط کافی است مقداری دانه زنیان را در ظرفی پر از آب بریزید ، از صافی رد کنید و صبح ناشتا بخورید .

۱۲ . درمان هموروئید

برای درمان بواسیر و هموروئید می توانید پودر زنیان را داخل دوغ بریزید و بعد از ناهار یا شام میل کنید و یا مخلوطی از زنیان ، دانه خشخاش و گل های خشک شده انار به همراه شیر می تواند به درمان خونریزی مقعدی کمک می کند .

۱۳ . افزایش میزان اسپرم آقایان

برای درمان انزال زودرس فقط کافی است دانه زنیان را همراه با دانه تمبر هندی و کره بعد از برشته شدن آسیاب کنید و به صورت پودر دربیاورید . شب قبل خواب ۱ قاشق از این پودر به شیر و عسل اضافه کنید .

از دیگر مزایای زنیان می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• باد شکن و تقویت معده
• معده و کبد
• مقوی معده و باد شکم
• ضد اسپاسم و ضد درد
• سموم بدن را دفع کند
• ضد تهوع و استفراغ
• ضد تشنج و التیام درد
• ناراحتی گلو ، سرفه و روماتیسم

مصرف زنیان به عنوان دارو

این گیاه داری خواص ضد بیماری در انسان است به طوریکه به عنوان یک مکمل رژیم غذایی در کپسول ها ، مایعات و پودرها به کار می رود.

همچنین به عنوان یک ماده دارویی در داروهایی نظیر uvadex ، oxsoralan  در درمان بیماری های پوستی نظیر پسوریازیس ، اختلالات پوستی لنفوم T استفاده می شود.

گرچه داروهای بالا باید با تایید پزشک تجویز شود .

در هند جوشانده تخم زنیان اغلب برای کاهش آسم استفاده می شود .

روغن دانه زنیان بیشترین درصد تیمول را دارد در نتیجه اثر ضد میکروبی بالایی دارد و برای کاهش فشار خون مناسب است .

لاغری با عصاره تخم زنیان

آب دانه زنیان یک داروی کنترل وزن بسیار مناسب است . برای تهیه این معجون لاغری شب ها ۲۰ گرم دانه زنیان را در یک لیوان خیس کنید .

صبح آب آن را صاف کنید و به آن ۱ قاشق چایخوری عسل اضافه کنید و به صورت ناشتا میل کنید .

این روش درمانی همچنین برای تمیز کردن سیستم هضم و بهبود متابولیسم کاربرد دارد .

خواص عرق زنیان در طب سنتی

زنیان خاصیت دارویی دارد ولی از آنجا که طبع گرمی دارد و گیاه خشکی است در مصرف آن باید دقت شود و ترجیحا در مصارف بالا با پزشک مشورت شود .

عرق این گیاه هم بسیار پرخاصیت است و کاربردهای فراوانی دارد . از جمله ضد انگل ، ضد اسهال ،کاهنده عوارض بعد از ترک اعتیاد، ضد نفخ و ضد ترش معده، هضم کننده فوق العاده برا ی غذا به خصوص برای آن دسته از افرادی که پرخوری عصبی دارند .

عرق این گیاه همچنین برای درمان فلج ، صرع ، تشنج و کاهندهد قند خون و چربی گزینه بسیار خوبی است .

در صورتی که با دارچین و گل گاو زبان مصرف شود یک داروی بسیار مناسب برای تقویت مغز و اعصاب است .

عرق زنیان درمان کننده التهاب تاندون ها و کشیدگی آن ها و رفع کننده ی خشکی شانه هاست .

ارزش غذایی زنیان

مطالعات نشان داده است که هر ۱۰۰ گرم دانه زنیان شامل درصدی از مواد زیر است :

• کالری : ۳۰۰
• پروتئین : ۱۷ درصد
• چربی : ۲۱/۰۷ درصد
• فیبر : ۲۱/۰۲ درصد
• مواد معدنی : ۰۷/۰۹ درصد
• کربوهیدرات : ۲۴/۰۶ درصد

و البته حاوی درصدی از کلسیم ، تیامین ، فسفر ، ریبوفلاوین، آهن و نیاسین است .

دانه های زنیان حاوی روغن های اساسی از جمله تیمول هستند که یکی از مشتقات مونوپترون به حساب می آید که علاوه بر اثرات ضد میکروبی عامل بوی معطر زنیان است .

علاوه بر این دانه های زنیان دارای مقادیر بسیار کمی از مواد فتوشیمیایی از قبیل پینن ، لیمونن و ترپینن هستند .

از همه مهمتر به دلیل منبع غنی فیبر ، ویتامبن ها ، مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها ارزش غذایی بالایی دارند .

مضرات زنیان

هر آن قدر که از خواص زنیان گفته شد باید به مضرات زنیان هم توجه داشت .

اما خوشبختانه مضرات زنیان نسبت به خواص آن بسیار ناچیز است .

یکی از مضرات زنیان مصرف زیاد آن به دلیل گرم بودنش هست که برای خانم های باردار و افراد دارای اختلالات غده تیروئید مضر است .

پیشنهاد می شود این دسته افراد حتما زنیان را همراه با عرقیجات سرد نظیر شاتره و کاسنی مصرف شود .

آیا زنیان برای خانم های باردار و شیرده بی ضرر است ؟

در پاسخ به این سوال باید گفت خیر .

درست است که زنیان سرشار از خواص است اما به دلیل داشتن عوارض جانبی احتمالی بر رشد جنین نباید از آن استفاده شود .

از مضرات زنیان بر جنین می توان گفت که مصرف آن برای خانم های باردار منجر به مسمومیت و ایجاد اثرات سمی بر روی جنین و در نهایت سقط جنین شود .

ولی در مقابل برای خانم های شیرده مناسب است . زیرا سبب افزایش شیر و پاکسازی رحم می شود .

برای این منظور کافی است ۱ قاشق دانه زنیان را همراه با آب بجوشانید و بعد از سرد شدن آن را صاف کنید .

کاربرد زنیان در آشپزی

هند وپاکستان و کشورهای خاورمیانه از دانه های زنیان در آشپزی روزمره خود به عنوان ادویه زیاد استفاده می کنند .

به منظور جلوگیری از تبخیر روغن های اساسی موجود در زنیان و برای حفظ بیشتر عطر و طعم مطلوب آن در غذا ، زنیان را در مرحله آخر پخت و پز به غذا اضافه می کنند .

این گیاه به ندرت خام مصرف می شود و اکثر مواقع با کره یا در روغن سرخ می شود . به این طریق عطر آن بیشتر به مشام می رسد .

این گیاه با مخلوطی از ادویه جات مانند سیر یا پیاز سرخ شده در روغن به عنوان چاشنی در غذا به کار میرود به خصوص که برخی از هندی ها از آن غالبا در آش که به آن تارکا می گویند استفاده می کنند .

همچنین هندی ها و پاکستانی ها از زنیان برای تهیه ی نان هم استفاده می کنند  .

در خاورمیانه از آن برای طعم دادن به غذاهای گوشتی و برنج استفاده می شود .

همچنین از این ادویه به عنوان طعم دهنده و نگهدارنده ی مناسب در بیسکوئیت ها ، کوکی ها ، نوشیدنی ها ، سوپ و سس ها استفاده می شود .

در ترشی ها برای طعم بهتر از زنیان همراه با شنبلیله ، دانه خردل ، زردچوبه و غیره استفاده می شود .

نحوه ی تهیه و نگهداری زنیان

زنیان را می توانید در خواربار فروشی ها و عطاری ها به صورت ریخته و یا بسته بندی خریداری کنید .

از آنجا که به عنوان ادویه به غذا اضافه می شود همراه با سایر ادویه جات مانند زیره ، گشنیز، شوید ، پودر سیر و غیره به فروش میرسند .

برای اطمینان از تازگی زنیان ، دانه ها را در هنگام خرید بین انگشتان خود مالش دهید . بذر های تازه بوی دلپذیری همچون آویشن دارند .

بعد از خرید آن را در یک ظرف در بسته ترجیحا دودی ، در مکانی خنک و خشک ، به دور از تابش نور خوررشید نگه دارید .

بهترین زمان مصرف زنیان

زنیان به دلیل داشتن ارزش غذایی بالا بهتر است بعد از خرید در اسرع وقت مصرف شود .

زیرا اگر مدت زمان طولانی استفاده نشود به دلیل تبخیر روغن های اساسی ان ، طعم و بوی دلپذیرش را از دست می دهد .